Доллар, яъне доллари англисӣ – номи пули бисёр кишварҳои ҷаҳон, аз ҷумла Австралия, Канада, Зеландияи Нав, Намибия, Сингапур, Сент-Эстатиус, Саба, Тимори Шарқӣ, Пуэрто-Рико, Панама, Палау, Бруней, Бонайр, ҷазираҳои Вирҷинияи Бритониё, Багама, Бермуд, Суринам, Ҷазираҳои Маршалл, Ҷазираҳои Соломон, Иёлоти Муттаҳидаи Амрико, Салвадор, Эквадор, Тайван, Гонконг, Зимбабве, Фиҷи, Туркия ва ҷазираҳои Кайкос, Ямайка ва як қатор дигар мамлакатҳо мебошад. Як доллар одатан ба 100 сент баробар аст.
Ин ном аз калимаи “thaler” (олмонӣ: Taler) бармеояд. Бори аввал калимаи «доллар» ба сифати номи яке аз навъҳои тангаҳои шотландӣ – «доллари шамшер», тангаи арзишаш 30 шиллинг, ки дар байни соли 1567 сикка шудааст, истифода шудааст. Калимаи «доллар» дар пьесаи Вилям Шекспир «Макбет» (аввали асри XVII) низ дида мешавад.
Таърихи пайдоиши рамзи доллар назарияҳо ва ривоятҳои гуногун дорад, аммо фарзияи аз ҷиҳати илмӣ исботшуда вуҷуд надорад. Яке аз фарзияҳои маъмули пайдоиши эҳтимолии аломати доллар аз песои испанӣ мебошад. Ихтисороти дастнависи “ps” дар мукотибаи тиҷории бритониёӣ, амрикоӣ, канадагӣ, мексикоӣ ва дигар мукотибаи тиҷории испанӣ-амрикоии солҳои 1770-ум зиёд дида мешавад. Тахмин меравад, ки аз ҳарфи “P” танҳо як хати амудӣ боқӣ мондааст ва ҳарфи “S” ҳамчун замина истифода шудааст, ки имкон дод, ки суръати сабти он афзоиш ёбад. Аз назарияҳои муосир як варианти сабти тағйирёфтаи “ИМА” низ баррасӣ мешавад.
Аз рӯи анъана, дар тарафи рӯ ба рӯи доллари ИМА акси президентҳо ва сиёсатмадорони Иёлоти Муттаҳида тасвир шудаанд: Бенҷамин Франклин – акс дар 100 доллар, Улисс Грант – акс дар 50 доллар, Эндрю Ҷексон – 20 доллар, Александр Хэмилтон – 10 доллар, Абраам Линколн – 5 доллар, Томас Ҷефферсон – 2 доллар ва Ҷорҷ Вашингтон – 1 доллар доллар. Дар тарафи паси он бошад ёдгориҳои таърихӣ тасвир шудаанд: Дар 100 доллара – Толори Истиқлолият, ки дар он Эъломияи истиқлолият ба имзо расида буд, дар 50 доллара – акси Капитолия, 20 доллара – Кохи Сафед, 10 – Хазинаи ИМА, 5 доллара – Ёдгории Линколн дар Вашингтон.
Барно ТАҒОЕВА, «Фараж»
