Дар асоси муқаррароти Низомномаи нав, акнун дар Тоҷикистон шаҳодатномаи таваллудро метавон дар ҳар вақт бидуни шиносномаи волидайн ва бидуни ҷарима дарёфт кард. Эҳтимол, ин барои онҳое, ки тамоми мӯҳлатҳоро аз даст додаанд ва то ҳол шаҳодатномаи таваллуди фарзандони худро нагирифтаанд, хабари муҳим аст.
Аммо шахсан ман мехостам ба Низомномаи ҳам шиносномаи дохилӣ ва ҳам шаҳодатномаи ронандагӣ тағйирот ворид карда шавад. Масалан, рӯзҳои наздик як нозири роҳ маро боздошт ва ба ман гуфт, ки мӯҳлати шаҳодатномаи ронандагии ман, ки ба муддати даҳ сол дода шудааст тамом шудаасту аллакай ёздаҳум сол мегузарад. Ман ҳайронам, ки чӣ гуна одами “доно” бо ин хулоса омад? Оё дар давоми 10 сол маҳорати ронандагии соҳиби мошин бадтар мешавад? Ин муқаррарот бо кадом мантиқ ҷорӣ шудааст? Хусусан, аввалин шаҳодатномаи ронандагиро ман охири солҳои 1980 гирифтам (яъне таҷрибаи ронандагии шахсии ман аз 35 сол зиёд аст). Бисёрии нозирони роҳ имрӯз ба ин сол нарасидаанд.Ғайр аз ин ба ман нофаҳмо аст, ки агар шаҳодатномаи ронандагии худро карда бошӣ, барои чӣ аз нав имтиҳон месупорӣ? Мисол, агар шумо шиноснома ё шаҳодатномаи таваллудро гум кардед, ба шумо лозим нест ки дубора таваллуд шавед! Шумо метавонед танҳо рафта, онро нав кунед. Аммо агар шумо шаҳодатномаи ронандагии худро гум кунед, пас танҳо бо роҳи аз нав хондани курси ронандагӣ ва аз нав супурдани имтиҳонҳо онро мегиред. Боз савол пайдо мешавад, ки мантиқи ин амал куҷост? Ин барои шаҳрвандон монеаи нодаркор аст. сарфи беҳудаи вақт, асаб ва пул. Шиносномаҳо (иваз кардани он маҷбурӣ аст) барои ман боз як муаммои нолозим мебошанд. Қаблан шиносномаҳо пас аз 40-солагӣ доимӣ ҳисобида мешуданд, яъне дигар онҳоро иваз кардан лозим набуд ва танҳо марг (ё талафот) моро аз шиноснома ҷудо карда метавонист.
Аммо баъдан ин варианти пластикиро пайдо карданд ва моро маҷбур карданд, ки шиносномаи кӯҳнаатонро ба пластикаи қимати 250 сомонӣ иваз кунед (ҳарчанд ман шунидаам, ки арзиши шиносномаи пластикӣ тақрибан 10 доллар аст).
Вақте ки ман ин пластикаро ба даст гирифтам, дидам, ки дар хаминҷо ҳам мӯҳлат аст – 10 сол. Чаро? Барои боз “кандан” – и 250 сомонии дигар барои як порчаи пластикии 5 сомона?
Агар ба касе дар хакикат ин лозим бошад, пас шахсан омада, хуччатхои худро пур кунед ва паспорти тайёрро БЕПУЛ супоред. Чаро ман бояд асабҳо, вақт ва пуламро ба ташвишҳои нолозим сарф кунам? Охир, ман паспорти конуние доштам, ки онро давлат дода буд. Ман онро аз кӯча наёфтаам.
Хулоса, азбаски онҳо ба ислоҳи камбудиҳои Низомномаи ҳуҷҷатгузорӣ шурӯъ кардаанд, ҳадди ақал бояд дуруст кор кунанд, то шаҳрвандони оддӣ бо бюрократизм ва тамаъҷӯии нодаркор шиква накунанд.
Набӣ Юсупов, рӯзноманигор
